O języku portugalskim słów kilka

Portugalskiego uczę się od bardzo niedawna. Przede mną długa droga. Nie czuję się w ogóle na siłach, aby pisać o tym języku. Dlatego właśnie poprosiłam Anię Szostek z bloga The Lisboner, która zgodziła się napisać o zawiłościach portugalskiego i dać nam parę porad na temat tego jak się uczyć tego języka efektywnie.

O zawiłościach języka portugalskiego

Powiedzmy sobie wprost, język portugalski do najłatwiejszych nie należy. Ale, ale! Dla chcącego (i wytrwałego) nic trudnego. Warto nauczyć się języka portugalskiego choćby dlatego, że posługuje się nim na świecie około 250 milionów ludzi, jest on siódmym najczęściej używanym językiem świata! Po portugalsku mówi się w Portugalii (w końcu stąd wywodzi się język) oraz we wszystkich dawnych koloniach: w Brazylii, Angoli, Mozambiku, Gwinei Bissau, na Wyspach Świętego Tomasza i Książęcej (São Tomé e Príncipe) oraz na Wyspach Zielonego Przylądka (Cabo Verde). 

Istnieją dwie oficjalne normy: europejska/kontynentalna i brazylijska, które wyraźnie różnią się wymową, gramatyką i słownictwem. Norma kontynentalna, używana w Portugalii to właśnie ta bardziej szeleszcząca, natomiast wersja brazylijska jest melodyjna i łatwej wpada w ucho. Przed rozpoczęciem nauki warto się zastanowić i podjąć decyzję, której wersji języka portugalskiego chcemy się nauczyć i konsekwentnie się jej trzymać. Osobiście zawsze będę doradzać naukę normy europejskiej. Dlaczego? Język Portugalski narodził się w Portugalii a w innych krajach ewoluował. Ucząc się tej wersji będziemy mieli później łatwość w rozumieniu normy brazylijskiej lub portugalskiego używanego np. przez mieszkańców Angoli. Nie działa to w drugą stronę: Brazylijczyk będzie miał ogromne trudności ze zrozumieniem Portugalczyka ze względu na szeleszczącą wymowę. Kto zna już język hiszpański lub włoski z pewnością będzie miał łatwiej z nauką: wiele słów jest bardzo podobnych, powtarzają się struktury gramatyczne i zwroty. Schody zaczynają się przy rozumieniu ze słuchu. Język portugalski fonetycznie jest bardzo szeleszczący (trochę właśnie jak język polski), nosowy a przy tym Portugalczycy lubią chodzić na skróty i ucinać końcówki słów. Na przykład kiedy odbierają telefon od znajomego, zamiast użyć pełnej, poprawnej formy „Estou?” (wymowa: sztou) rzucą „tou?” (tou).

Jak nauczyć się portugalskiego do poziomu komunikatywnego?

Po pierwsze trzeba sobie uświadomić, że nauka języka to nie jakiś deadline. Nie nauczymy się języka w rok. Nauka to niekończący się proces, przygoda i droga, w której osiągamy kolejne etapy. Ja swoją przygodę z językiem portugalskim zaczęłam w 2007 roku. Mimo, że od 10 lat mieszkam w Portugalii a językiem posługuję się biegle, zawsze znajdzie się jakieś nowe słówko czy zwrot do nauki i bardzo mnie to cieszy. Trzeba ćwiczyć, ćwiczyć i jeszcze raz ćwiczyć i co najważniejsze: nie zrażać się. Ten kto przeprowadza się do Portugalii ma niesamowitą przewagę: widzi portugalskie słówka na każdym kroku, ma wszędzie kontakt z native speakerami. 

Lekcje języka to podstawa. Co jeszcze robić, aby nauczyć się portugalskiego?

1. Warto przysłuchiwać się rozmowom ludzi na ulicy, w sklepie czy w kawiarni, żeby wyłapać podstawowe zwroty tak jak są one używane w życiu codziennym i w języku potocznym. Dla mnie na początku lekkim szokiem było wypowiadane szybko przez każdą kasjerkę w supermarkecie „quer saco?” (Chce pani torebkę?) i „quer contribuinte na fatura?” (chce pani numer NIF na paragonie?). Przysłuchiwałam się innym klientom w jaki sposób oni odpowiadają i tak uczyłam się zwrotów z życia codziennego. Czasami dialogi, które mamy w podręcznikach są przestarzałe lub oderwane od rzeczywistości. Dlatego warto obserwować otoczenie i uważnie mu się przysłuchiwać.
2. W sklepie poświęcić choćby chwilę na nazwy produktów lub etykietki (i podsłuchiwanie ludzi): to trochę jak książką z obrazkami a nawet lepiej: przy stoisku z warzywami stoi para, jedna osoba mówi do drugiej „leva feijão” a druga sięga po fasolę. Trzy w jednym: na plakietce przy fasoli widzimy zapisane po portugalsku słowo „feijão”, słyszymy jego wymowę plus użycie w zdaniu (weź fasolę).
3. Jak najwięcej osłuchiwać się z językiem, czy w wolnym czasie czy podczas pracy: słuchać radia, piosenek, oglądać portugalską telewizję (polecam www.rtp.pt/play/direto/rtp1). To nie ważne jeśli prawie nic nie rozumiemy lub rozumiemy bardzo mało: ważne, żeby wymowa i akcent (tak inny od polskiego) zaczęły wpadać w ucho. Z czasem będziemy rozumieć coraz więcej.
4. Jeśli korzystacie z social media – śledzić strony i profile portugalskie. Interesuje Cię fotografia? Zacznij śledzić na Instagramie lub facebooku profile portugalskich fotografów. Lubisz gotować? Oglądaj na youtubie portugalskie vlogi kulinarne. A może interesują Cię podróże? Śledź portugalskich blogerów i vlogerów podróżniczych.
5. Rozmawiać z ludźmi i nie bać/ nie wstydzić się. Portugalczycy cieszą się kiedy słyszą, że obcokrajowcy uczą się ich języka. Jeśli przechodzą na angielski, to nie po to, żeby Was urazić a raczej dlatego, bo myślą, że to ułatwi sprawę. Plus chcą pokazać, że mówią po angielsku (tak, serio!) bo już np. w sąsiedniej Hiszpanii bardzo z tym ciężko.
6. Możesz zacząć także od zajęć języka portugalskiego. Nauczyciela możesz znaleźć na takich portalach, jak Italki.

Wszystkim rozpoczynającym naukę języka portugalskiego a także tym, u których ta przygoda już trwa życzę sukcesów i radości z odkrywania iberyjskiego świata!

Przydatne i praktyczne zwroty

desculpa – przepraszam (gdy za coś przepraszamy)

com licença – przepraszam (gdy chcemy przejść/ chcemy żeby ktoś nas przepuścił)

não entendo – nie rozumiem

pode repetir? – może pani/ pan powtórzyć?

Onde é/ fica…? – Gdzie znajduje się…?

Como chegar a….? – Jak dotrzeć/dojechać do …?

Estou perdido/perdida – zabłądziłem/am –

Queres combinar alguma coisa? – chcesz coś porobić?/ chcesz się na coś umówić?

Vamos beber copos – idziemy na drinka/ Idziemy napić się.

Saúde! – Na zdrowie!

Multibanco – bankomat/ terminal do płatności kartą

Tem multibanco? Posso pagar com multibanco/com cartão? – Czy jest terminal? Mogę zapłacić kartą?

Quer mais alguma coisa? (sprzedawca w sklepie/kelner) – Chce Pan/Pani coś jeszcze?

É tudo, obrigado/obrigada. – To wszystko, dziękuję.

Que seca! – ale nudy!

Que parvo/ Que bimbo – Ale dzban/głupek